Regelmatig vraag ik me af hoe mijn eerste dagen voor de klas waren. Was ik zenuwachtig? Trilden mijn handen? Was ik onzeker over bijna alles? Ik weet het niet meer. Wel kan ik me herinneren dat ik heel moe was. Simpelweg uitgeput van het continue aanstaan, het moeten opletten en de constante beweging voor mijn neus. Het kwam regelmatig voor dat ik uit school kwam en gelijk doorliep naar bank en voor ik die raakte al was ingedut. Laat staan dat ik de energie had om me af te vragen hoe het eigenlijk met mij ging.
Vorige week verwelkomden we een tiental nieuwe docenten-in-opleiding in het inductietraject. Mijn collega’s en ik hadden een intensief, maar mooi introductieprogramma gemaakt met als doel: zo goed mogelijk toegerust aan de start verschijnen. Met lesvoorbereiding en klassenmanagement als centrale thema’s dachten we wel goed te zitten. En dat was inhoudelijk ook wel zo, maar het ging ook vooral ergens anders over: wie ben ik (voor de klas) en waar werk ik (met de klas) naartoe? Gelukkig was er veel ruimte om met elkaar over die vragen na te denken, aangezien de antwoorden heel persoonlijk zijn en veel verkenning vragen. Ook zijn ze niet in beton gegoten en is het zaak om deze vragen te blijven stellen, want je antwoord groeit mee met je ontwikkeling.
Dat klinkt natuurlijk heel mooi: die vragen aan jezelf blijven stellen. Maar dat valt lang niet mee. De waan van de dag neemt het graag van je over en introspectie valt na een lange dag met je in slaap op de bank. En wie heeft daar geen begrip voor? Zeker als beginnend docent heb je al je energie nodig voor het primaire proces. Je lessen moeten worden voorbereid en gegeven. Vergaderingen moeten worden bijgewoond en af en toe worden voorzien van een idee of in ieder geval een zinnige bijdrage. Nog even contact met het thuisfront van een leerling om nog maar te zwijgen van het waardevol becommentariëren van gemaakte werken. De druk is hoog in het onderwijs en als je de routine nog mist, is het soms pompen of verzuipen.
Natuurlijk is er op scholen aandacht voor juist deze problematiek. Er is begeleiding van startende docenten, er zijn groepjes van starters om je ervaringen te delen en natuurlijk zijn er collega’s die de taak hebben om starters te begeleiden. Ook zijn er van overheidswege allerlei werkdrukverlagende maatregelen in het leven geroepen voor startende docenten. Daarbij biedt de opleidingsdag op de Hogeschool Utrecht een hele fijne ontsnapping aan de waan van de dag. Genoeg mogelijkheden dus voor reflectie, zeker als ze georganiseerd worden door een ander.
Toch is de praktijk weerbarstig en blijkt het reflecteren op je docentschap een mooie, maar moeilijke opgave. Te veel beginnende docenten nemen pas de tijd om zichzelf wezenlijke vragen te stellen, als ze al ver in het rood staan. Dan is er weinig manoeuvreerruimte meer en wordt het denken bepaalt door de vraag: kan ik het wel? Die vraag is, als je in het nauw zit, zeer beklemmend en het antwoord wordt vaak bepaald door de waan van de dag.
Terug naar het begin van deze blog. Ondanks de, voor beginnende docenten, zeer relevante inhoud van de introductiedag ging het ergens anders over. Het ging om de onderstroom: wie ben ik (voor de klas) en waar werk ik (met de klas) naartoe? Onontbeerlijke vragen in een vak waarin je voortdurend wordt geconfronteerd met de resultaten van je eigen handelen. Toch zijn ze vaak verbannen naar opleidings- en studiedagen of zijn ze het sluitstuk van een lastige periode. En daar zijn ze eigenlijk te wezenlijk voor. Laten we ze dus geen sluitstuk meer maken, maar een springplank. Een springplank om de dag in te duiken. Een goede sprong vraagt oefening. Oefening in aanloop, afzet en duik. Oefening om steeds een beetje beter te worden in het omarmen van het water. Oefening in de sprong voor elke dag!
Klik op de foto voor de video van deze dag.
Geschreven door: Johannes Oosterbroek
Tim aan het woord
Resource manager, accountmanager of recruiter? De juiste benaming voor wat ik precies doe bij Teach-In Group is nog niet gevonden. Misschien dat iemand ooit nog met dé oplossing komt voor dit probleem. Kort samengevat ben ik nu veel onderweg, veel in gesprek met scholen en docenten. En koppel ik enthousiaste docenten aan uitdagende projecten op scholen door heel Nederland. Projecten die deze docenten de uitdaging bieden die ze zoeken en zo dichterbij de manier van werken brengen waar ze gelukkig van worden.
In het leven vóór deze baan was ik ook docent. Op mijn oude middelbare school begon ik mijn loopbaan. Na een aantal jaar voelde ik dat ik nog meer moest zien. Het was leuk, het ging goed. Maar ik werd ook al snel meegezogen in alles wat er op een doorsnee middelbare school speelt. En dat is best wel wat, weet iedereen.
Een bezinningsperiode in Italië volgde. Naast het leren spreken van deze mooie taal, leerde ik ook dat ik nog niet klaar was met het onderwijs. Mijn moeder wees me op een advertentie in de krant (zo lang geleden is het al) van Teach-In Group. Een andere manier van werken. Veel scholen zien, ontdekken wie je bent als docent. Uitgedaagd worden.
De jaren die volgden hebben mij precies gebracht waar ik op hoopte. Ik ben mezelf tegengekomen, heb aan alle onderwijsniveaus geroken, heb de mogelijkheid gepakt om naast het lesgeven een master te volgen. Ik voelde de vrijheid die deze manier van werken met zich meebrengt. En na een aantal mooie jaren was het weer tijd voor iets anders. Want de tijd waarin je veertig jaar bij dezelfde werkgever blijft werken is niet meer.
Nu praat ik met veel docenten die het ook over een andere boeg willen gooien. Ik luister naar hun verhalen. Naar hun motivatie. Iedereen heeft mooie verhalen. Ze maken deze stap niet uit onvrede over hun bestaan als docent, maar juist uit liefde voor het vak.
Wat is jouw volgende stap? Wil je meer weten over deze manier van werken? Neem dan vooral contact op met mij. Wellicht ben jij dan de volgende interimmer die het verschil maakt tijdens de meest uitdagende projecten.
Begin dit jaar, per 1 februari 2021, kwam er een einde aan mijn ruim 17 jaar lesgeven op de jeugdtheaterschool als direct gevolg van de coronamaatregelen.
Hoewel de aanleiding natuurlijk heel zuur was, was het een goed moment om even stil te staan en te herijken. Wat heb ik gedaan? Waar sta ik? Waar wil ik heen? Als ik iets wilde veranderen in mijn werkzame leven dan kon het nu. En als ik heel eerlijk ben, dan was ik al een paar jaar toe aan iets anders. Alles wat je doet, hoe leuk ook, kan een gewoonte worden en op dat spoor bevond ik me al een tijdje.
Vanuit de behoefte aan een nieuwe uitdaging, keek ik ook naar andere sectoren. Misschien iets in de IT, of iets in de zorg, waar zoveel vraag naar is? Na een tijdje geen groepen leerlingen meer les te hebben gegeven, merkte ik wat ik écht miste: het lesgeven zelf!
In de periode die volgde werd ik gewezen op de Teach-In Group. Deze onderwijs-specialist verbindt professionals binnen het onderwijs aan onderwijsinstellingen op interim basis. Daarnaast faciliteren zij sinds 3 jaar een zij-instroomtraject in samenwerking met Hogeschool Utrecht. Met als doel een lesbevoegdheid te halen voor de vakken waar veel vraag naar is, zoals: Nederlands, Engels of wiskunde.
Na een zeer grondig assessment (psychologische testen en een proefles) zat ik bij de selectie van 16 deelnemers die mee mochten gaan doen aan dit bijzondere traject. Het merendeel van deze groep bestaat uit mensen die nog nooit voor de klas hebben gestaan en vanuit hun expertise op een vakgebied graag hun lesbevoegdheid willen halen. Omdat ik natuurlijk al een eerste graad lesbevoegdheid heb, is mijn verloop net even anders.
Via de Teach-In Group ben ik sinds het begin van dit schooljaar aan het werk gegaan als docent Nederlands in opleiding op het Leidsche Rijn College.
Eenmaal aan het werk op het Leidsche Rijn College, volgde er vanuit Hogeschool Utrecht een tweede geschiktheidsonderzoek, om nogmaals vast te stellen of ik aan de wettelijke vereisten voldeed om mijn tweede lesbevoegdheid te behalen.
Na een lesbezoek van twee assessoren, het schrijven van een geschiktheidsdossier (waarin ik mijn bekwaamheid aantoon) en een criterium gericht interview zal ik zeer binnenkort mijn studieplan op-maat aangeboden krijgen. Dat betekent dat ik naast het lesgeven, zelf ook weer ga studeren aan de Hogeschool om mijn tweede lesbevoegdheid te behalen, ditmaal voor het vak Nederlands. Heerlijk om zelf ook weer gevoed te worden met kennis!
Het Leidsche Rijn College is een grote school in Utrecht, met meer dan 1700 leerlingen en ongeveer 150 docenten. Ik voel me daar ontzettend welkom. Niet alleen door de schoolleiding maar ook door mijn vakgroepgenoten die mij met open armen hebben ontvangen. Het voelt alsof ik, in positieve zin, al jaren meedraai met deze fantastische groep collega’s. En als kers op de taart natuurlijk alle leerlingen met wie ik elke dag het onderwijs maak en beleef. Zij zorgen er mede voor dat ik elke dag met veel plezier naar mijn werk ga. Ik geniet!
Mijn werk als docent theater staat momenteel op een laag pitje, omdat ik uiteraard volop met het bovenstaande bezig ben. Op termijn wil ik zeker weer theaterlessen aanbieden.
Voor mijn tweede lesbevoegdheid heb ik niet voor niks gekozen voor Nederlands. Het Nederlands is een enorme verrijking bovenop mijn kennis, kunde en ervaring van het acteren en schrijven voor drama. Andersom is mijn achtergrond op het gebied van theater ook een zeer mooie verrijking voor alles wat ik bij Nederlands kan bieden.
Jeroen Steenbeek schreef dit stuk geschreven om zijn ervaring van het eerste half jaar als zij-instroom docent met jullie te delen.
Stuk geschreven op 18 december 2021
Even voorstellen: Johannes Oosterbroek
Twee weken geleden was ik ook al op haar lesbezoek geweest. Ze was de eerste docent in-opleiding die ik ging coachen. De eerste keer had ik, licht gespannen, mijn auto aan de overkant van de school gezet en had me bij de receptie gemeld: ‘Ik kom voor Danielle,’ zei ik. Ik keek nog een keer goed in mijn tas: had ik wel de juiste formulieren bij me, was ik mijn pen niet vergeten? Nu wist ik de weg meteen. ‘Hallo,’ zei ik tegen de receptionist, ‘ik ben er weer. Mag ik doorlopen naar de docentenkamer?’
Na de twee geobserveerde lessen aan een havo 3-klas, hadden Danielle en ik tijd om haar lessen na te bespreken. We gingen in een leeg lokaal zitten. Danielle zat er ontspannen bij. Dit geheel in tegenstelling tot de vorige keer: ze vond de havo 3-klas maar wat moeilijk en de sfeer was hoogst gespannen. De lessen waren toen onrustig geweest. Deze keer ging het veel beter. Er zat veel meer structuur in de les en Danielle had, zoals we de vorige keer hadden besproken, de leerdoelen in haar lesplanning gezet. Het zorgde voor een logische kop en staart aan haar les. Ook hadden we gesproken over het individueel aanspreken van een aantal leerlingen. Danielle had drie heel goede gesprekken gevoerd en zag direct resultaat in de les.
We spreken de lessen door. Samen lichten we een aantal opvallende momenten in de les uit. In het docentenvak is er niet één manier. Er zijn wél bewezen effectieve manieren en door die uit te proberen kom je vanzelf jouw manier tegen. Dat is gaat soms met wat strubbelingen, maar Danielle komt daar zeker doorheen. Ik ben trots op haar: ze laat in twee weken een enorme groei zien! Ik stap weer in mijn auto: op weg naar mijn volgende adres.
Zij-instroom ervaring Eva Nijssen
Mijn naam is Eva Nijssen, ik ben 42 jaar en ik doe niet Donald Duck na. Nee, ik ben docent Nederlands op het Antoniuscollege in Gouda. Graag vertel ik jullie kort hoe ik daar terecht ben gekomen en het traject dat ik heb doorlopen bij Teach-In Group.
Na mijn carrière als uitvoerend danseres heb ik Algemene Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam gestudeerd. Na het behalen van mijn master ben ik tot afgelopen augustus werkzaam geweest als medewerker en hoofd marketing en communicatie bij diverse culturele instellingen. Drie jaar geleden werd ik gevraagd als docent dansgeschiedenis op de School voor Jong Talent, dit is de middelbare school van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.Daar werd ik wel ‘besmet’ met het plezier dat lesgeven aan jongeren geeft. Toen de coronacrisis nogal pontificaal op de drempel van mijn theater stond en we voor langere tijd dichtgingen, had ik weinig zin om op een wachtbankje betere tijden af te wachten. Net op dat moment zag ik een vacature van Teach-In Group, waarbij je betaald voor de klas een tweedegraads docentenopleiding kan volgen. Wat een goed idee.
Ik heb Maurice Vink van Teach-In Group benaderd, een brief geschreven en zo rolde ik het uitvoerige en secure sollicitatieproces in. Gesprekken, een assessment, een dag lesgeven en toen het verlossende telefoontje: ik zat erbij. Nog fijner was het dat ik dezelfde week al een gesprek had op het Antoniuscollege in Gouda en daar voor het hele schooljaar 2020-2021 werd aangenomen. Ik ben in september begonnen met de vervanging van een zwangerschapsverlof en ik februari met de vervanging van een andere collega. In de tussentijd was ik druk bezig met het organiseren van mijn studie.
Ik heb een ontzettend leuk en leerzaam schooljaar achter de rug. Met de begeleiding van Teach-In, zoals lesbezoeken en visites op de school als ook de begeleiders van de Hogeschool en de school waar ik lesgeef. Het geeft een veilig gevoel dat er zoveel mensen zijn die zich actief bezighouden met het vormen van mij als de best mogelijke docent. Ik ben gevraagd om volgend schooljaar in dienst van het Antoniuscollege te komen en ik krijg ook op het conservatorium een eigen mentorklas Nederlands. Daar heb ik even over na moeten denken, want een van de grote voordelen van Teach-In Group is dat je door de wisselende projecten die je doet breed wordt opgeleid. Ik heb er uiteindelijk toch voor gekozen Teach-In te verlaten, maar ben ze heel erg dankbaar voor de kans die ze gecreëerd hebben bij de school waar ik nu lesgeef. Mocht je nou zelf vragen hebben over het lesgeven, het te volgen traject of gewoon gezellig uit eerste hand willen horen hoe het is zo’n ‘switch’ maken, schroom niet om contact met ons op te nemen via info@teachingroup.nl
Ben je er al helemaal uit? Dan wens ik je veel succes en vooral heel veel plezier met alles dat op je pad komt!
Ik zal mezelf eerst even voorstellen. Ik ben Daphne Jacobs, 23 jaar oud en geef nu bijna een jaar wiskunde op het Griendencollege in Sliedrecht. Sinds het einde van mijn bachelor Pedagogische Wetenschappen weet ik al dat ik niet alleen als observator in een klas wilde zijn. Ik wilde ook heel graag zelf lesgeven en dan het liefst op een middelbare school voor het vak wiskunde. Om deze droom te kunnen verwezenlijken, moet ik een tweedegraads lerarenbevoegdheid gaan halen. Daarom heb ik er destijds voor gekozen om mijn masteropleiding Kinderen met een leer- en gedragsproblemen in het onderwijs, met een jaar te verlengen en in dat tweede jaar te gaan starten met de deeltijdopleiding wiskunde docent aan de Hogeschool Utrecht (HU).
In maart 2020, zag ik een vacature voorbijkomen van Teach-In Group om het leren en werken te gaan combineren en dan mocht ik ook gelijk voor de klas staan. Ik heb hier eigenlijk geen moment over na hoeven te denken en heb onmiddellijk gesolliciteerd. De combinatie van het leren in de praktijk en één dag in de week naar school, sprak mij ontzettend aan omdat ik dan meteen kon
gaan doen wat ik liefst wilde, lesgeven! Er volgde een zware sollicitatieprocedure. Eind april had ik mijn eerste sollicitatiegesprek met Maurice Vink. Het gesprek voelde goed aan en aan het einde van het gesprek vertelde Maurice dat ik door kon naar de volgende ronde.
De volgende ronde was het lesgeven aan een groep leerlingen zodat zij konden zien of ik al over bepaalde kwaliteiten beschikte. Een evaluatiegesprek over de vooraf ingevulde zelftest en over mijn gegeven les volgde. Mijn dag eindigde met een motivatie die ik moest schrijven over waarom ik dacht dat ik deze kans moest krijgen. Een week later hoorde ik dat ik komend jaar als docent voor een klas zou staan. Van de vele sollicitanten zijn maar 35 mensen gekozen, wat wel iets zegt over de eisen die Teach-In Group stelt aan de sollicitanten.
Nog geen maand later had ik al een gesprek op het Griendencollege in Sliedrecht, waar ik werd aangenomen. Zodoende ben ik in september 2020 begonnen met het lesgeven op deze school. Ik mocht gelijk de uitdaging aangaan om te starten met twee zorgklassen op het VMBO-Basis en VMBO-kader en daarnaast één reguliere klas. Dit is zeker weten niet altijd even makkelijk geweest, maar mijn doorzettingsvermogen en mijn motivatie hebben mij hier zeker doorheen geholpen. Doordat je alleen voor de klas staat, moet je het ook echt allemaal alleen doen. Ik heb geleerd om hulp te vragen want alle collega’s zijn ook druk natuurlijk met het opstarten van het nieuwe schooljaar. Gelukkig wist mijn sectie en de zorgcoördinatoren tijd voor mij vrij te maken en hebben zij mij goed weten te begeleiden.
Deze begeleiding en mijn eigen drive om dit tot een succes te volbrengen, hebben ervoor gezorgd dat ik in april 2021 te horen heb gekregen dat het Griendencollege mij graag over wil nemen van Teach-In Group. Het mooie van dit gehele proces is ook dat er geen overdrachtskosten aan verbonden zijn. Teach-In Group leidt dus echt haar docenten op tot goede docenten en laten hen ook gaan wanneer zij daar zelf aan toe zijn. Belangrijk daarbij is wel dat scholen openstaan voor het bieden van een leerwerkplek voor beginnende docenten. Hiervoor ben ik het Griendencollege uiteraard erg dankbaar.
Daarnaast ben ik Teach-In Group dankbaar voor de kans die zij mij destijds hebben gegeven en het in contact brengen met het Griendencollege. Door deze kans kan ik al een jaar doen wat ik echt leuk vind. Het lesgeven op het middelbaar onderwijs!
